Tips en trucs

Het potentieel van hangjongeren

Leo van Loon weet als geen ander hoeveel verborgen talent er rondloopt. Hij startte de Buzinezzclub en Werkclub om mensen te helpen die weinig kansen krijgen in het leven: jongeren uit slechte wijken en nieuwe Nederlanders. Lees hier zijn ervaringen en tips.

Werk vinden waarbij je iets doet met je talent? Als je in een slechte wijk opgroeit, moet je gewoon een baan vinden om je schulden af te betalen. En dat is nog het beste scenario…Er zijn in Nederland zo’n 300.000 jongeren met afstand tot de arbeidsmarkt. Jongeren die bijvoorbeeld vastgezeten hebben of schulden hebben. ‘Ze hebben vaak niet het netwerk om aan een baan te komen: hun vrienden werken ook niet. En als je omgeving denkt dat er toch niks van je terechtkomt, ga je je daar ook naar gedragen.’

Zonde, vindt Leo. ‘Als je iemand op een nieuw carrièrepad zet, iets wat aansluit bij hun talenten, dan zie je diegene gewoon 10 centimeter groeien. We hebben ooit een Ziggo-monteur aangenomen. Puur omdat er passie uit zijn brief sprak. En hij was echt briljant met jongeren. Hij werkt nu bij het UWV en hij is helemaal op zijn plek. Zonder die kans van ons was hij als monteur nooit als jobtrainer bij het UWV terechtgekomen.’

‘Mensen die vaak ‘nee’ te horen krijgen, pakken kansen met beide handen aan. Ze zijn ontzettend gemotiveerd en loyaal. Als jij een keer op een zaterdag iemand nodig hebt, zal zo iemand er zijn. Bovendien kunnen mensen die niet in de mal passen – jongeren met een strafblad, mensen uit een andere cultuur – kunnen ook buiten de kaders denken. Zo repareerde laatst een van onze members voor zijn werkgever een dure high-tech machine die al was afgeschreven. Hij was gewend dit soort reparaties te doen, want waar hij vandaan kwam was er geen technische dienst en ook geen budget voor een nieuw apparaat. Zijn werkgever kon de bestelling van een nieuwe machine dus annuleren.’

Leo heeft in ieder team minstens één senior member zitten. Hij ziet iedere dag het potentieel van jongeren. En hij ziet ook waar werkgevers kansen laten liggen. Zijn 4 tips:

TIP 1. Zorg voor een diverse shortlist

‘Als ik morgen één ding zou mogen veranderen, zou ik de geneigdheid om mensen te kiezen die op je lijken – de soort-zoekt-soort-knop – uitzetten. Wat mij betreft zou je bij een selectie ervoor moeten zorgen dat je in de shortlist altijd kan kiezen uit een groep diverse mensen – vrouw, man, nieuwe Nederlander, iemand met een beperking…. Dan kun je alsnog die persoon aannemen die in het standaard plaatje past, maar dan wordt het normaler dat er ook andere mensen voor een functie gekozen kunnen worden. Dan worden ze als optie gezien en worden ze uiteindelijk ook vaker daadwerkelijk gekozen, blijkt uit de praktijk.

‘Als ik morgen één ding zou mogen veranderen, zou ik de soort-zoekt-soort-knop uitzetten.’

TIP 2. Selecteer op basis van skills, niet cv

‘Jongeren hebben bij voorbaat al een kort cv, maar dat zegt niets over wat ze kunnen. Er zijn verschillende partijen bezig met een skills paspoort, waarmee iedereen kan laten zien waar ze goed in zijn. Bovendien zijn er ook technologieën waarmee werkgevers kunnen analyseren welke skills bij een bepaalde functie handig zijn. In plaats van welke opleiding.’

TIP 3. Maak ruimte om elkaar te ontmoeten

‘In de horeca loop je gewoon binnen als je een baan zoekt. Dan ziet iemand snel genoeg of je gastvrij en communicatief bent. Collega’s zeggen wel eens ‘Nederland Paperland’: alles gaat over de juiste papiertjes. Je ziet een cv en brief, en moet op basis daarvan een inschatting maken. Terwijl je een beter beeld krijgt als je iemand spreekt. Wat mij betreft moeten er andere vormen van selectie ingezet worden. ‘Speed-meeten’ is bijvoorbeeld een laagdrempelige en effectieve manier om werkgevers en werkzoekenden te koppelen.’

TIP 4. Neem de persoon als uitgangspunt

‘Werkgevers maken functieprofielen. En wie het meest aan de eisenlijst voldoet, krijgt de baan. Wat als we dit om zouden draaien? We zouden functies veel meer om mensen heen moeten bouwen. Met twee schapen met drie poten bereik je meer dan met één schaap met vijf.’

Is het echt zo makkelijk?

Als je mensen aanneemt die anders zijn dan de mensen waarmee je gewend bent te werken, vraagt dat om wat aanpassingen. ‘Het is een andere manier van werken. En je moet vooral duidelijk je verwachtingen uitspreken. Iemand uit een andere cultuur vindt het misschien onbeleefd om een drukbezette manager te storen om vrij te vragen, en komt vervolgens niet opdagen omdat zijn familie verwacht dat hij er die dag bij is. Als je van tevoren uitlegt wat de ongeschreven regels zijn, kun je veel gedoe voorkomen. Wij werken daarom ook vaak met een buddy-systeem vanuit ons en vanuit het bedrijf, zodat iemand dit soort dingen kan uitleggen.’ Het vraagt om een andere manier van kijken. ‘Onbewust vraag je je bij een sollicitatiegesprek af ‘Zou ik met deze persoon van Maastricht tot Amsterdam in de auto kunnen zitten?’ Terwijl je je eerder zou moeten bedenken wat voor gesprekken je in de auto met iemand zou kunnen voeren. Zijn het weer dezelfde verhalen over Ajax of laat je je verrassen door een compleet ander perspectief?